Leiderschap begint bij zelfregulatie – juist bij ADHD

Je bent succesvol. Althans, dat zo lijkt het van buiten.

Maar ondertussen voel je je uitgeput, prikkelbaar, en vraag je je af hoe lang je dit nog volhoudt. Je weet rationeel wat er nodig is – maar het lukt niet. Je zit vast in een patroon. Als vitaliteitskundige en coach zie ik dit vaak bij professionals met ADHD.

De buitenwereld ziet prestaties, maar jij voelt strijd. In dit blog neem ik je mee in het echte werk van leiderschap: leren sturen op je binnenwereld.

Zodat jij weer ruimte voelt om vrij te leven en echt te leiden.

Leiderschap gaat over richting geven.

Niet alleen aan anderen, maar eerst aan jezelf. En dat is vaak het lastigste.

Want hoe geef je richting aan je leven als je zelf niet meer weet wie je bent of wat je belangrijk vindt? Soms werkt ADHD je tegen, door negatieve overtuigingen.

Wie je bent, wordt mede gevormd door je achtergrond – je ‘nest’ – en door je psychologische basisbehoeften: autonomie, verbondenheid en competentie.

Die behoeften willen we allemaal vervuld zien. Maar hoe we dat doen, wordt gestuurd door onze waarden. Waarden zijn de innerlijke richtingaanwijzers: wat je belangrijk vindt, waar je voor wilt staan. Ze vormen een soort moreel kompas, een cognitieve representatie van jouw diepe verlangens.

En precies daar wringt het vaak bij mensen met ADHD. Je voelt je geleefd, belandt in overlevingsmodus, en maakt keuzes die niet altijd in lijn liggen met wie je wilt zijn.

Je raakt verwijderd van je waarden, en dus van jezelf.

Daardoor raak je ook je leiderschap kwijt.

Emotieregulatie is geen vaag concept. Het is een concrete vaardigheid die bepaalt hoe jij reageert op de wereld – en op jezelf. En het is misschien wel de belangrijkste voorwaarde voor innerlijk leiderschap. Zeker voor mensen met ADHD, bij wie prikkels harder binnenkomen en impulsen sneller worden omgezet in actie.

Een klant van mij, leidinggevende met ADHD en hoogbegaafd, vond het moeilijk om zijn impulsiviteit te reguleren. Hij werkte nachten door om deadlines te halen, wat leidde tot uitputting. Ondanks zijn twijfels over de verschillende symptomen tussen ADHD, HSP en HB was hij zeer duidelijk over de oorzaak.

Gebrek aan autonomie, lage interesse in zijn werk, slechte planningsskills en te weinig waardering. Het lichaam werd compleet genegeerd. En dat breekt uiteindelijk op.

Wat veel mensen niet weten, is dat onze keuzes vaak niet rationeel zijn, maar gestuurd worden door onbewuste patronen.

Gewoonten dus. En gewoonten ontstaan vanuit het brein: het zoekt naar herhaling van wat belonend is, en het wil vermijden wat bedreigend voelt.

Dat gebeurt grotendeels automatisch. Je grijpt naar je telefoon als je je verveelt.

Je zegt ja tegen iets waar je nee op had willen zeggen.

Je gaat voor die korte termijn dopaminekick – en niet voor wat op lange termijn klopt.

Je dendert maar door, en opeens zit je vast met ADHD in de staat van verlamming.

En dan is er nog je lijf. Interoceptie – het vermogen om interne signalen waar te nemen, zoals honger, spanning of een knoop in je maag, is essentieel om jezelf goed te kunnen aansturen.

Maar juist dit waarnemingsvermogen is vaak onderontwikkeld of genegeerd bij mensen met ADHD. We zitten te veel in ons hoofd, te weinig in ons lichaam.

Factoren als slechte slaap, stress, multitasking en een zittende leefstijl verergeren dit.

Ze verlagen je emotieregulatiecapaciteit en maken het moeilijker om bewuste, waarde-gedreven keuzes te maken.

En dat zorgt er weer voor dat je vastloopt – in gedrag, in relaties, in werk.

Stress verandert je brein. Letterlijk.

Vooral bij ADHD, waar executieve functies kwetsbaarder zijn.

Of je nou twijfelt of je wel of geen ADHD hebt, stress is voor een ieder te managen.

Stress activeert het dreigingssysteem en onderdrukt je vermogen tot plannen, reflecteren en prioriteren. Je schiet in impulsief gedrag, terwijl je eigenlijk een stap terug zou moeten doen.

Multitasking, slechte slaap en continue prikkeling versterken dit.

Het lijkt misschien dat je alles onder controle hebt, maar ondertussen zit je in een permanente overlevingsstand.

Die toestand maakt het moeilijk om rust te vinden, laat staan richting.

Veel professionals met ADHD zijn presteerders. Work hard, play hard.

Ze draaien mee, presteren goed, krijgen applaus.

Maar dat applaus houdt een schaduwzijde verborgen: vanbinnen is het chaos.

Diep vanbinnen weet je: dit tempo hou ik niet vol. Toch lukt het niet om eruit te stappen.

Dat komt doordat het systeem dat je in stand houdt, ook het systeem is dat je uitput.

Je leeft niet op je eigen voorwaarden, maar op overlevingsmodus.

En die is soms zo ingebakken, dat je niet eens doorhebt dat het anders kan.

Dit kan negatieve gevolgen hebben voor jou, maar ook op je omgeving zoals de partner die met jou de ADHD'er samenleeft.

Zelf leiderschap gaat ook over datgene doen, waar je nu gewoon niet zo goed in bent – om jezelf niet weg te cijferen, te laten misbruiken of voorbij te lopen.

Het klinkt gek, maar jezelf waarderen, grenzen kennen en aangeven en een realistische lat toepassen zouden eigenlijk geïntegreerd mogen worden in je systeem.

En ik weet hoe lastig veranderen is. Daarom heb ik de training 'Grip op resultaat' ontwikkeld – speciaal voor mensen die meer regie willen leren nemen over hun energie en gedrag.

In de basis heb je niks aan tips. Die zijn vaak al bekend.

Het echte werk zit in vaardigheden. Cognitieve, coping-, plannings- en stressmanagementvaardigheden. Denk aan structuur, ritme, regelmaat.

Klinkt cliché, werkt krachtig.

Zelfregulatie begint bij zelfobservatie.

Niet oordelen, maar opmerken.

Wat voel ik?

Wat denk ik?

Wat heb ik nodig?

Kleine momenten van check-in met jezelf kunnen al het verschil maken.

Daarnaast zijn slaap, voeding, beweging en ademhaling geen bijzaak – ze zijn de basis. Ze bepalen of je brein klaar is om signalen op te vangen en er adequaat op te reageren. Een eenvoudig ritueel zoals elke dag 5 minuten bewegen, of 3 bewuste ademhalingen voor elk overleg, is een krachtig begin.

Leven vanuit waarden betekent kiezen voor wat bij jou past, niet voor wat 'hoort'.

Zeg je ja tegen extra werk in het weekend omdat je denkt dat het beleefd is?

Of zeg je nee omdat je tijd wilt met je gezin?

Leven op automatische piloot is leven in een slecht zittend pak – het jeukt, maar je draagt het toch.

Werk je met iemand met ADHD of een neuro divergent brein?

Dan is het goed om te weten dat zelfregulatie niet vanzelfsprekend is.

Verwacht dus niet altijd constante output of lineaire groei.

Wat helpt, is ruimte geven voor herstel.

Heldere communicatie. Flexibiliteit in werktijden of taken.

En vooral: veiligheid. Een omgeving waarin fouten gemaakt mogen worden, waarin grenzen gerespecteerd worden, en waarin het gesprek over behoeften gevoerd mag worden. Ze denken sneller, zijn gevoeliger afgesteld. En ze voelen dingen die anderen niet altijd doorhebben. ADHD is geen onvermogen – het is een ander soort afstemming.

En als leider kun jij daar een cruciale rol in spelen.

Hopelijk weet je ook dat ik ADHD heb.

Sinds enkele jaren de diagnose, maar mijn zelfregulatie zit vooral in emoties reguleren en niet maar door gaan – dus balans tussen werk en leven in de gaten houden.

Daarnaast kan ik ook als het om een feestje gaat onbegrensd te keer gaan.

Ik vind het super lastig om maat te houden. Een manier om daarmee om te gaan, is hele duidelijke afspraken maken met mijzelf en mijn gezelschap daar bij te betrekken om ook mij in bescherming te nemen. Ook ik raak regelmatig door of met ADHD overweldigd.

Dat gevoel is waarschijnlijk wel herkenbaar voor?

Zelfregulatie is geen luxe, maar noodzaak – zeker als je een druk brein hebt.

Je bent niet je chaos.

Je bent ook je kracht. En die kracht begint bij bewustwording.

Als vitaliteitskundige werk ik met mensen die weer regie willen over hun leven en energie.

Wil je aan de slag met innerlijk leiderschap?

Begin met luisteren. Naar jezelf en zeker met ADHD luisteren naar je lichaam, is cruciaal. Of neem contact op, als je daarbij hulp wilt. Maak een afspraak via een match call.

Download ook mijn gratis e-book 'Je beste leven ontwerpen met of zonder ADHD'.

Ga aan de slag met alles wat ik je biedt.

En als je reflectie zoekt: wat heb je over jezelf geleerd?

Wat ging goed deze week, en waar liep je op vast?

Zelfregulatie is de stille kracht achter elk sterk leiderschap – en tegelijk het eerste wat wankelt bij stress, overprikkeling of een vol hoofd. Zeker als je leeft met ADHD.

In dit blog heb je gelezen hoe gewoonten, emoties en waarden samenhangen met hoe jij je keuzes maakt. En hoe innerlijk leiderschap begint bij jezelf serieus nemen.

Niet harder je best doen, maar zachter luisteren.

Naar je lijf. Naar je grenzen. Naar wat echt klopt voor jou.

Wil je die stap zetten? Dan begint leiderschap vandaag bij jou.