Open zijn over ADHD op je werk: een risico of juist jouw kracht?

"Moet ik vertellen dat ik ADHD heb?"

Het is een vraag die niet alleen schuurt, maar ook diep raakt.

Niet alleen je loopbaan, maar ook je zelfbeeld, je emoties en je gevoel van veiligheid staan op het spel. Je wilt geen slachtoffer zijn, maar je wilt ook niet langer maskeren wie je bent. In dit blog neem ik je mee in deze tweestrijd – en geef ik je handvatten om een keuze te maken die past bij jou.

Steeds meer mensen ontdekken dat de uitdagingen op werk – zoals planning, prioriteiten stellen of overzicht houden – niet zomaar onhandigheid zijn.

Ze zijn onderdeel van hun neuro divergent brein.

ADHD is daarbij geen modewoord, maar een werkelijkheid die haaks staat op hoe veel werkplekken zijn ingericht. Tegelijk groeit het besef dat authenticiteit essentieel is voor welzijn en vitaliteit. En zoals ik eerder beschreef, zingeving en richting krijgen met ADHD begint bij het durven erkennen van wie je bent.

Open zijn roept angst op: dat je niet meer voor vol wordt aangezien.

Dat je promoties misloopt. Dat collega’s je anders gaan behandelen.

Onder deze angst ligt vaak iets diepers: schaamte. De angst om niet goed genoeg te zijn. Of erger nog: dat je altijd iets moet bewijzen om wel geaccepteerd te worden.

En dat raakt aan iets fundamenteels: je psychologische basisbehoefte aan competentie en verbondenheid. Zeker wanneer stemmingswisselingen je al snel doen twijfelen aan jezelf.

Wat we vaak stigma noemen, is deels ook ons eigen zelfbeeld. ADHD wordt al snel gelijkgesteld aan 'niet goed kunnen functioneren'. Maar is dat terecht?

Of heb je die overtuiging zelf ook een beetje overgenomen?

De echte pijn zit vaak in het verschil tussen wat je kan en wat je denkt dat je moet kunnen. Tussen zijn en moeten zijn.

Daarbij speelt ook sociaal vergelijk een grote rol: hoe zie ik mijzelf ten opzichte van collega’s, en waar denk ik te moeten staan?

En soms zit het diep in ons systeem – in de overtuigingen die we onszelf herhalen, dag in dag uit.

Openheid kan bevrijdend zijn.

Het kan verbinding brengen, erkenning, aanpassingen die helpen.

Zeker als je inmiddels krediet hebt opgebouwd: dan is het risico kleiner.

Maar het kan ook pijnlijk zijn als je in een omgeving zit die het niet begrijpt.

Of als je zelf nog te veel twijfelt aan je eigen waarde.

De sleutel ligt in context en timing: ben jij stevig genoeg in wie je bent om open te zijn?

En is de omgeving veilig genoeg om dat te ontvangen? Regelmatig merk ik bij cliënten dat hun lichaam al veel eerder signalen afgeeft over stress of twijfel – een lichaam liegt niet.

Niet delen betekent vaak ook: jezelf beter voordoen dan je bent.

Je houden aan normen die je niet liggen. Bang om afgewezen te worden.

Te veel ophangen aan externe waardering.

En toch, het verlangen naar bevestiging – bijvoorbeeld via promotie – is niet verkeerd.

Het raakt aan diepere waarden, zoals 'presteren', een kernwaarde uit het waardensysteem van Schwartz. Zeker in werkcontexten waar je afhankelijk bent van beoordeling en doorgroeimogelijkheden. En wanneer je voortdurend bezig bent met het hooghouden van alle ballen, voel je de grens steeds dichterbij komen.

Voor mensen die vanuit zorg, onderwijs of hulpverlening werken, kunnen andere waarden domineren zoals zorgzaamheid of dienstbaarheid. Dan lijkt het misschien minder belangrijk om 'hogerop' te komen. Toch kan ook daar de twijfel leven: mag ik mezelf laten zien?

En dit vraagstuk is niet beperkt tot werk – het speelt ook binnen families, vriendschappen of sportverenigingen. En in het bijzonder voor vrouwen met ADHD, waar de combinatie van rollen vaak leidt tot mentale overbelasting en innerlijke kritiek.

Het is belangrijk te weten wat je goed ligt – los van een diagnose.

Sommige taken passen simpelweg beter bij je dan andere. Dat geldt voor iedereen.

Toch blijkt het vaak lastig om te benoemen waar je in uitblinkt.

En dat is zonde. Want als je voortdurend bezig bent met taken die je slecht liggen, frustreer je je psychologische basisbehoeften: je voelt je minder competent, minder autonoom, en raakt de verbinding met jezelf en je werk kwijt.

Voor jezelf zorgen en ook de leefstijlkeuzes die je maakt – qua voeding, beweging, dagindeling – dragen bij aan het versterken van jouw natuurlijke ritme en kwaliteiten.

Daarom is het zinvol – ook vanuit HR-perspectief – om bij het aannemen of beoordelen van medewerkers oog te hebben voor die afstemming tussen persoonlijkheid, waarden en competenties. Dat voorkomt teleurstellingen aan beide kanten.

Vraag jezelf af: wil ik dit werk (of deze promotie) omdat het echt bij me past, of omdat het 'zo hoort'?

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je zwakke punten niet kunt ontwikkelen.

Maar het begint met weten wie je bent.

En soms is de belangrijkste leiderschapsvraag: hoe reguleer ik mijzelf in een wereld die vaak iets anders van mij vraagt?

Vraag jezelf af: voel ik me veilig met deze persoon of organisatie?

Kan ik het dragen als het niet goed ontvangen wordt?

Wat wil ik bereiken met deze openheid?

Openheid hoeft niet allesomvattend te zijn.

Je kunt ook kiezen voor 'functionele openheid': delen wat relevant is voor je functioneren, zonder je hele diagnose op tafel te leggen.

Dat geeft ruimte – net zoals het helpt om je planvaardigheden niet perfect te maken, maar wel werkbaar.

Gebruik de 'kwetsbaarheidsscan':

• Vertrouw ik deze persoon?

• Heb ik hier iets te winnen?

• Heb ik eerst intern mijn verhaal stevig staan?

• Kan ik omgaan met een teleurstellende reactie?

Kwetsbaarheid voelt als zwakte, maar is in essentie een kracht.

Niet omdat je jezelf blootgeeft, maar omdat je kiest voor echtheid boven maskeren.

Jij hoeft niet te wachten tot je omgeving perfect is. Het begint met jezelf serieus nemen. Soms betekent dat iets delen, soms juist nog even niet.

Maar altijd betekent het: trouw zijn aan wie jij bent. En daar zit de echte winst.

En misschien ligt daar ook de ruimte om niet alles alleen te hoeven doen – zoals bij twijfel, verlamming of het omgaan met kritiek – er zijn manieren om anders te leren navigeren.

Relevant next step: Neem een moment om op te schrijven wat je zou willen dat een collega van jou begrijpt.

Niet per se wat je wil vertellen, maar wat je hoopt dat zij snappen.

Dat is een goede eerste stap naar openheid met regie.

De tweede stap is, maak een keuze. Vertel het wel of vertel het niet.

Blijf niet in het midden hangen. Dat werk namelijk stress verhogend.

Mocht je nou even willen sparren. Boek hier dan een vrijblijvende match call.