Boosheid bij ADHD in je relatie: waarom je lijf het eerder weet dan jij

Je wilt gewoon een rustig gesprek met je partner.

Gewoon even samen landen na een drukke dag. Maar dan stelt hij of zij een ogenschijnlijk onschuldige vraag – en BOEM, je reageert alsof er een explosie plaatsvindt. Je merkt het aan jezelf: je woorden zijn scherper dan je bedoelt, je lijf staat strak.

En ergens voel je het schuldgevoel al opkomen, nog voor je hebt kunnen uitleggen wat er in hemelsnaam gebeurde. Het antwoord? Je lijf wist het al voordat jij het zelf doorhad.

In dit blog neem ik je mee in wat boosheid je eigenlijk wil vertellen – over overprikkeling, over je zenuwstelsel, en over hoe je leert luisteren voordat het escaleert.

Lees bijvoorbeeld hoe mentaal en lijfelijk verlamd raken bij ADHD of een overactief zenuwstelsel je boosheid kan voeden.

Dit kan er ook voor zorgen dat je niks meer gedaan krijgt, terwijl je alle ballen in de lucht probeert te houden.

Het lichaam weet het eerder dan jij – en dat heeft alles te maken met wat we 'kernaffect' noemen: de allereerste lichamelijke reacties op een situatie, nog vóór je gedachten of woorden vormt. Denk aan spanning, hartslag, ademhaling – het zijn vroege signalen van je zenuwstelsel dat iets niet klopt of juist belangrijk is.

Kernaffect is als een innerlijke thermometer: het registreert hoe prettig of onprettig iets aanvoelt en met hoeveel energie.

Het is primitief en universeel – iedereen ervaart het, vaak zonder dat je het bewust doorhebt. Juist bij mensen met ADHD kan die thermometer sneller uitslaan of moeilijker worden afgelezen, wat de kans op emotionele uitbarstingen vergroot.

Boosheid komt niet uit het niets. Vaak zat speelt er al van alles onder de oppervlakte: spanning in je schouders, een knoop in je maag, ademhaling hoog in je borst.

Je lijf heeft je al signalen gegeven, maar die zijn – zeker bij een ADHD‑brein – makkelijk te missen. Dit noemen we interoceptie: het vermogen om je eigen lichaamssignalen te voelen. En als dat minder verfijnd is, zoals vaak bij ADHD, dan komt het signaal pas binnen als je al in de overdrive zit. Je systeem wil je beschermen, maar doet dat soms op een manier die niet helemaal past bij het moment.

Meer hierover? Lees dit blog over lijf als kompas met ADHD of stemmingswisselingen bij ADHD en hoe je weer grip krijgt.

Je zit al tot je oren in de spanning, en dan komt die interesse vraag van je partner –

“Heb je daar al naar gekeken?” – als de druppel.

Wat hier gebeurt, is dat jouw emmer overloopt. Een emmer die al gevuld was met werkstress, zelftwijfel, onrust in je hoofd, en misschien zelfs onbewuste negatieve overtuigingen als “ik faal weer”. Elke gedachte, elke interne druk vult die emmer verder. En ADHD maakt dat je sneller vol zit, omdat je brein minder filtert en meer input tegelijk verwerkt. Dat ene verzoek voelt dan niet meer als een gewone vraag, maar als een aanval (vooral op jouw locus of control) – en je systeem schiet in de verdediging.

De waakhond in je brein slaat aan en je beschermengel is nergens te bekennen.

Je reactie lijkt overtrokken, maar is eigenlijk een noodsignaal.

Vaak zit je al op een kritieke grens zonder dat je het doorhebt.

Bij ADHD werkt je brein sneller en emotioneler, en bij Rejection Sensitivity (RSD) voelt kritiek als een afwijzing.

Je hartslag schiet omhoog, je spieren spannen zich aan, je prefrontale cortex schakelt uit.

En poef, de waakhond rent zijn kooit uit en je reageert feller dan je bedoelt.

Meer weten over deze reacties?

Lees over RSD bij ADHD of je zelfbeeld versterken.

Een ‘onschuldige’ vraag kan de spreekwoordelijke druppel zijn.

Niet omdat die vraag zo erg is, maar omdat jij al uitgeput bent door alles wat daarvoor kwam: werkdruk, deadlines, chaos in je hoofd.

ADHD‑breinen lopen sneller vol – je bandbreedte is beperkter.

Je partner bedoelt het niet verkeerd, maar je hoofd hoort een oordeel:

“Waarom heb je dat nou niet gedaan?”

En dat is genoeg om je te laten ontploffen, of juist compleet dicht te slaan.

Je voelt je onder druk gezet, niet begrepen.n een relatie liggen je kwetsbaarheden vaak het meest open.

Juist die mensen van wie je houdt, kunnen per ongeluk je diepste triggers raken.

Misschien doordat ze iets vergeten, of net op een verkeerde toon iets zeggen.

En jij – met je gevoelige brein – voelt je opeens niet gezien, gehoord of serieus genomen. De boosheid is dan niet de boosheid van dat moment, maar een echo van vroeger.

Dit maakt je partner geen boosmaker, maar een spiegel.

Herkenbaar? Lees verder in ADHD in relaties of tips voor je liefdespartner zonder ADHD.

Boosheid krijgt vaak een slechte naam.

Maar wist je dat mensen die hun boosheid constructief gebruiken – bijvoorbeeld in onderhandelingen – serieuzer genomen worden?

Boosheid is een signaal dat er een grens overschreden wordt, en het geeft je energie om in actie te komen. Het kan je helpen op te staan voor wat je belangrijk vindt.

Het gaat erom: wie bestuurt de energie? Als jij dat doet, is boosheid een bondgenoot.

Dat vraagt oefening, bewustwording en mildheid. Kijk ook eens naar negatieve overtuigingen die jouw boosheid kunnen versterken, of hoe je zingeving met ADHD meer richting geeft.

Als boosheid niet gezien of gereguleerd wordt, slaat het door.

Soms in blinde woede – je zegt dingen waar je later spijt van hebt.

Soms in passief-agressief gedrag – je laat de afwas net te hard vallen of geeft een snauw in plaats van een uitleg. Dit zijn signalen dat je systeem te lang te vol is geweest.

Een ‘check-in’ kan helpen: hoe vol is mijn emmer?

Wat heeft mijn lijf of wat heeft mijn persoon nu echt nodig?

Door deze microstops te integreren, hou je regie over je reactie.

Herken je dit patroon? Dan is zelfregulatie en leiderschap of discipline en stress ook iets voor jou. Boosheid is niet je vijand maar een emotie die erbij hoort.
Het is een boodschapper van een grens, een waarde, een behoefte.

Als je leert voelen wat het wil zeggen, hoef je het niet langer te onderdrukken of erdoor overspoeld te worden. Je lijf is je bondgenoot. Jouw boosheid wijst je de weg naar herstel, autonomie en verbinding.

Toen ik klein was, had ik weinig last van boosheid.

Ik was vooral druk, zoals zoveel kinderen met een bruisend hoofd. Maar gaandeweg veranderde dat. Er kwam steeds vaker een soort onrust – niet altijd direct boosheid, maar wel een gevoel van spanning, onbegrip, en later frustratie.

Ik merkte dat sommige kinderen niet aardig deden, en dat raakte me diep.

Deze emoties zijn mij dus niet vreemd.

Niet als therapeut, maar vooral als mens.

In de opleidingen die ik volgde, ontdekte ik hoe belangrijk het is om niet alleen de uitbarsting te begrijpen, maar ook de lagen eronder.

De veelgebruikte 'stoplichtmethode' uit therapieland vind ik bijvoorbeeld heel herkenbaar – maar vaak ook wat oppervlakkig. Tijdens mijn opleiding tot vitaliteitskundige leerde ik manieren die dieper gaan, kloppender zijn en beter aansluiten bij de praktijk.

Stap uit de situatie.

Neem letterlijk afstand, fysiek én mentaal. Ga even de kamer uit, of kijk uit het raam.

Doe iets anders.

Zet muziek op die je positief raakt, of beweeg kort. Zo geef je je systeem een nieuwe impuls.

Kalmeer je lijf.

Adem diep in naar je buik, langer uit dan in. Herhaal dit een paar keer.

Ga in gesprek met jezelf en breng structuur in je reflectie.

Wat voel ik?

Waar in mijn lijf?

Welke gedachten gaan er rond?

Welke opties zijn er en wat is nu wijsheid?

Vervolgens kies je dus nieuw gedrag waar je achter staat.

Neem je morele kompas mee in je beslissing. Wat is in lijn met wie je wilt zijn?

Met deze stappen geef je jezelf de kans om niet alleen tot rust te komen, maar ook om vanuit regie en verbinding te reageren in plaats van impulsief.

Je laat de waakhond even uitrazen – en vraagt daarna je beschermengel om het gesprek voort te zetten.

Boosheid hoeft geen vijand te zijn. Het is een signaal, geen oordeel of last.

Je mag leren luisteren naar je lijf, voordat je hoeft te schreeuwen.

Jij bent niet je woede. Je bent een mens met een intens systeem dat soms overspoeld raakt. Mildheid helpt meer dan veroordeling, beoefen zelfcompassie.

In dit blog heb ik je laten zien hoe boosheid ontstaat, hoe je lijf signalen afgeeft, en hoe je concrete stappen kunt zetten om die emotie te reguleren.

Je hebt kennisgemaakt met de beschermengel en waakhond in jou, en met de kracht van kernaffect.

Wil je vaker kunnen kiezen in plaats van reageren? Dan raad ik je aan de training Grip op Gevoel te volgen. Daarin vind je nog meer tools, inzichten en oefeningen om regie te pakken over je emotionele leven – vanuit je lijf, je brein en je hart.

Maa een afspraak voor een match call als je coaching wilt ontvangen.

Dank voor het lezen van dit blog en succes met alles.